Yeşilay Uyardı: Türkiye’de Gençler Sigaraya Çocuk Yaşta Başlıyor

“Hiçbir bağımlılık masum değildir”

Tanıtım toplantısında konuşan Yeşilay Genel Başkanı Doçent Doktor Mehmet Dinç, kurumun 105 yıldır bağımlılıkla mücadele ettiğini hatırlattı. Dinç, bağımlılığın hem bireysel hem toplumsal açıdan en ağır sorunlardan biri olduğunu belirterek şunları söyledi: “Bir bağımlılığı masum görmek diğer bağımlılıklara geçişi kolaylaştırıyor. Tütün bağımlılığı diğer bağımlılık türlerinden daha az zararlı değildir.”

Dinç, dünyada her yıl yaklaşık 8 milyon kişinin, Türkiye’de ise 100 bini aşkın kişinin tütün nedeniyle hayatını kaybettiğini; akciğer kanseri ölümlerinin yüzde 85’inin sigaradan kaynaklandığını ifade etti. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre tütün kullanımının “en fazla normalleştirilen ölüm nedeni” olduğunu belirten Dinç, bunun kabul edilemez bir tablo olduğunu söyledi.

“Elektronik sigaranın daha az zararlı olduğu düşüncesi doğru değildir. Aksine tasarımları, aromaları ve dijital ortamlarda yapılan yoğun reklamlar nedeniyle çocuk ve gençler için daha büyük bir risk oluşturuyorlar.”

Bu ürünlerin sigarayı bırakma aracı gibi sunulmasının gerçeği yansıtmadığını belirten Dinç; elektronik sigaraların diğer tütün ürünlerine geçişi kolaylaştırdığını, bu nedenle önleme çalışmalarının küçük yaş gruplarına kadar yaygınlaştırılması gerektiğini vurguladı.

“Toplum tütün bağımlılığını bağımlılık olarak görmüyor”

Yeşilay Genel Başkan Yardımcısı Profesör Doktor Muhammed Tayyib Kadak, YEDAM merkezlerinde kişiye özel terapi ve sosyal destek hizmetleri sunulduğunu hatırlatarak bağımlılığın bir irade zayıflığı değil, bir beyin hastalığı olduğunu söyledi.

Kadak, toplumda tütün kullanımının çoğu zaman sorun olarak görülmediğine dikkat çekerek şu bilgiyi paylaştı:

“YEDAM’a başvuranların yalnızca yüzde 7’si sigara kullanımını gerçek bir problem olarak görüyor. Bu durum tütün ürünlerinin toplumda ne kadar normalleştiğini gösteriyor.”

Kadak, elektronik sigaralarda kullanılan aroma, renkli ambalaj ve sosyal medya reklamlarının 18 yaş altı gençlerde kullanım oranını artırdığını; bu ürünlerin de geleneksel sigaralarla aynı bağımlılık mekanizmasına sahip olduğunu vurguladı.

Rapordan öne çıkan veriler

• Başvuru profili

• Tedaviye başvuranların yüzde 24,7’si 40–50 yaş aralığında.

• Başvuranların yüzde 60,8’i erkek, yüzde 39,2’si kadın.

• Başvuranların yüzde 57,4’ü yükseköğrenim mezunu.

• Başlama yaşı

• Ortalama başlama yaşı: 16,91

• 18 yaşından önce başlama oranı: yüzde 62,9

• Erkeklerde ortalama: 16,14

• Kadınlarda ortalama: 18,11

• Kullanım süresi ve bırakma girişimleri

• Sigarayı kullananlarda ortalama kullanım süresi 23 yıl.

• Günlük tüketim ortalaması 22 adet.

• Bırakmayı deneyenlerin yüzde 77’si daha önce girişimde bulunmuş olsa da bu girişimlerin büyük bölümü bir yıldan kısa sürmüş.

• Tedavide başarı oranı yükseliyor

• İlk takip görüşmesinde sigara kullanmayanların oranı: yüzde 64,5

• 12 ay sonunda bu oran: yüzde 84,8