Prostatı kazıyalım mı, askıya mı alalım?

Geçmişten bu yana prostat büyümesi terimi, yaşlı erkeklerdeki işeme bozukluğu olarak algılanan tüm belirtiler için kullanılmıştır. Ancak ilerleyen yıllarda aynı şikayetlerin, aynı yaş gurubundaki kadınlarda da görülmesi üzerine, bu gurup alt üriner sistem semptomları (AUSS) olarak değerlendirilmiştir.
Bu belirtileri prostat büyümesi hızlandırabilirken, aynı zamanda yaşlanma, nörolojik hastalıklar, şeker hastalığı ve kalp rahatsızlıkları gibi kronik hastalıklarla birlikte de görülebilmektedir.
İyi huylu prostat büyümesi (BPB), ilerleyici bir hastalıktır ve 70 yaşın üzerindeki her dört erkekten birinde tedavi edilmesi zorunlu hale gelmektedir ki buradaki risk faktörleri; idrar yapamama, idrar yolu enfeksiyonları, kanlı idrar yapma, idrar kaçırma, mesane taşı, böbrekte genişleme ve böbrek yetmezliğidir.

Cinsel fonksiyonları etkiliyor

İyi huylu prostat büyümesinde idrar torbasının çıkım tıkanıklığı (obstruksiyon) ile, idrar akımında azalma, aralıklı işeme, tam boşalmama meydana gelmekte, zamanla idrar torbasının kasılma gücünün azalması ile, sık idrara çıkma, gece idrara kalkma, ani işeme hissi ve idrar kaçırma gibi depolama şikayetleri de ortaya çıkabilmektedir. 5 yıllık hastalık ilerlemesi yüzde 35-40’lardadır ki buradaki istenmeyen sonuç, idrar yapamama ile mesanenin sonda ile boşaltılması olmaktadır.
Uzun süreli şikayetleri olan ve tıkanıklık nedeniyle yorulan mesane kasından dolayı, ameliyat ile tedavi sonrası bile hastaların yaklaşık 1/3 ünde şikayetlerin belli oranlarda devam ettiği gözlemlenmiştir. Son çalışmalar nedeni tam olarak açıklanamamakla birlikte yaş artışı ve prostat büyümesinin, cinsel fonksiyonlarda da azalmaya neden olduğunu göstermektedir.
Rutin kontrollerde; idrar şikayetleri sorgulandıktan sonra, tam idrar tahlili, ultrason ile prostat hacmi ve böbreklerin durumu ve işeme sonrası idrar torbasında kalan idrar miktarı, işeme –akım testi, kanda prostat spesifik antijen (PSA) araştırılır ve rektal yoldan prostat parmak ile muayene edilerek teşhis ve tedavi için gerekli bulgular kaydedilir.

Uzun süren ağrılara dikkat

Özellikle ailesel hikayesi olanlarda prostat kanseri iyice araştırımalı, psa yüksekliği ya da rektal muayenede şüpheli durumlarda prostattan biyopsi yapılması gerekebilmektedir. Ne yazık ki prostat kanserli hastaların yaklaşık 1/3 ü kemik metastazları ile ileri evrede başvurmaktadır. (uzun süre devam eden ve ilerleyen sırt ya da kalça ağrılarında dikkatli olmak gerekir)
İyi huylu prostat büyümesinin tedavisinde; 1) Bekle-gör tedavisi; şikayetleri az ya da olmayan hastalar için uygundur. 2) İlaçla tedavi; şikayetleri artmiş ve prostat büyümesi olan hastalarda en çok tercih edilen, prostat düz kas ve mesane boynu gevşemesi yapan ilaçlardır, oldukça etkilidir. 
Ne yazık ki herhangi bir kontrol olmadan yıllarca bu gurup ilaçları kullanan hastalarımız vardır. Diğer bir ilaç gurubu, 50-60 gram prostat büyümesi ve şikayetleri olan hastalarda prostat hacmini küçülten ilaçlar ilave olarak verilebilir, bu gurup ilaçlar kan psa değerlerini yarı yarıya düşürmektedir, kontrollu kullanılmalıdır.
Ilaç tedavisinde son yıllarda gündeme gelen, halk arasında hafta sonu hapı olarak da bilinen peniste sertleşmeyi sağlayan tadalafil gurubu ilaçların 5mg olanları ile hem prostat hem de cinsel fonksiyon bozukluğunun tedavisi isağlanabilmektedir.
3) Cerrahi tedavi, ilaç tedavisine rağmen şikayetleri artarak devam eden hastalarda tercih edilir. Cerrahi tedavide altın standart halk arasında “kazıma, ya da tıraşlama” yöntemi denilen endoskopik olarak yapılan tur-p rezeksiyon ameliyatlarıdır.
Burada kullanılan teknolojiler farklılık gösterebilir, prostat içine ısı verilerek yapılan termoterapiler (tumt ve tuna), laser kulanılarak prostatta bir kavite oluşturan yöntemler( green light-yeşil ışık, diode laser-kırmızı ışık), plazmakinetik ya da bipolar enerji ile yapılan rezeksiyonlar bu gurup içersinde yer almaktadır.
Açık cerrahi ile prostatın alınması artık çok azalmakla birlikte, cok büyük prostat büyümelerinde (150 g üstü), mesanede balonlaşma (divertikül), ve 2-3 cm den büyük, çoklu mesane taşlarında tercih edilmektedir.

Prostat askılama yöntemi

Uzun yıllardır prostat büyümesinde kullanılan cerrahi tedaviler sonrası, daha çok da “şehir efsaneleri” haline gelen, idrar kaçırma, tekrar ameliyat olma , erkeklikte azalma, kanama, bıçak değince kanser olma gibi korkular biz erkekleri tedavi olmada zorlanmaya itmektedir. Fakat günümüzdeki teknolojiler ve zaman içerisindeki kazanılan tecrübeler ile artık gelinen noktada ameliyat sonrası başarılar ileri düzeylerdedir…
Özellikle de kapalı yöntem denilen ve altın standart olan tur-p operasyonu ile kısa hastanede kalış (36-48 saat ) ve daha az komplikasyon oranları ile başarı sağlanmaktadır. (sadece kuru orgazm denilen meninin idrar torbasına boşalamasına neden olur) Aynı zamanda operasyon esnasında alınan prostat dokuları patolojıye gönderilerek incelenmektedir.
Son günlerde gündeme gelen ve daha çok ameliyat olması riskli, kardiyak problemleri olan, yaşlı, sondadan kurtulmak isteyen ya da yan etkiler nedeniyle ameliyat olmak istemeyen hastalarda kullanılan; prostat askılama yöntemi (ûro-lıftıng) dir. Lokal olarak uygulanabilen bir yöntemdir, daha sonraki cerrahi tedavileri engellemediği için “ara yöntem “olarak da adlandırılmaktadır.

OP.DR TANJU CENGİZ
ÜROLOJİ UZMANI